ทางรถไฟสายใต้ในเงาอาทิตย์อุทัยเป็นการเสนอภาพประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับญี่ปุ่นในสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพา (พ.ศ.2484-2488) เมื่อญี่ปุ่นได้เข้ามาควบคุมและใช้เส้นทางรถไฟสายใต้ของไทยขนส่งกองบำรุงกำลังให้แก่แนวหน้าของกองทัพญี่ปุ่นในพม่าและมลายู อันเป็นส่วนหนึ่งของแผนปฏิบัติการเพื่อยึดครองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เนื้อหาของหนังสือครอบคลุมการดำเนินนโยบายสงครามของกองทัพญี่ปุ่นที่มีต่อไทยการควบคุมเส้นทางรถไฟสายใต้ และผลของการปฏิบัติการของกองทัพญี่ปุ่นที่มีต่อไทย รวมทั้งผลกระทบที่มีต่อการดำเนินงานของกรมรถไฟไทยและการดำเนินชีวิตของราษฎรไทยในขณะนั้น เช่น ภาวะเงินเฟ้อ และการขาดแคลนสินค้า เป็นต้น

• นโยบายของกองทัพญี่ปุ่นที่มีต่อไทยในสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพา
• กองทัพญี่ปุ่นกับการเข้ามาดำเนินการควบคุมทางรถไฟสายใต้ของไทยในสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพา
• ผลของการเข้ามาควบคุมทางรถไฟสายใต้ที่มีต่อการปฏิบัติการทางการทหารของกองทัพญี่ปุ่น
• ผลกระทบของการเข้ามาควบคุมทางรถไฟสายใต้